EU chiếm khoảng 28% tổng giá trị NK tôm của toàn thế giới. NK tôm của EU dao động từ 6-8 tỷ USD mỗi năm. Trong 10 năm (2007-2017), NK tôm vào EU tăng từ 5,6 tỷ USD lên 6,9 tỷ USD năm 2017. XK tôm Việt Nam, đặc biệt là tôm chân trắng sang một số thị trường tại EU hiện đang có những cơ hội để tăng trưởng.
EU là thị trường NK tôm lớn nhất của Việt Nam, chiếm 24,7% tổng XK tôm của Việt Nam đi các thị trường. XK tôm Việt Nam sang thị trường này tính tới tháng 9 năm nay đạt 648,4 triệu USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2017.

Anh, Hà Lan là hai thị trường NK lớn nhất tôm của Việt Nam trong khối EU. Chín tháng đầu năm nay, XK tôm sang cả 2 thị trường đều đạt tăng trưởng dương lần lượt 27,6%, 11,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Anh là thị trường NK lớn nhất tôm của Việt Nam trong khối EU, chiếm 27% tổng XK tôm của Việt Nam sang EU và chiếm 6,7% tổng XK tôm Việt Nam đi các thị trường. Chín tháng đầu năm nay, XK tôm Việt Nam sang Anh đạt gần 176 triệu USD, tăng 27,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong 3 năm trở lại đây, XK tôm Việt Nam sang Anh tăng trưởng liên tục từ 114,6 triệu USD năm 2014 lên 210,6 triệu USD năm 2017, tăng gần 84%. XK tôm Việt Nam sang Anh có xu hướng ngày càng tăng do Anh đẩy mạnh NK tôm nước ấm nhờ giá phải chăng để thay thế cho tôm nước lạnh. Anh ưa chuộng các sản phẩm như tôm chân trắng block đông lạnh, bỏ đầu, đã qua xử lý và lột vỏ rút chỉ lưng PD, tôm chân trắng đông lạnh IQF hấp & nguyên liệu, đã qua xử lý.

Trong khối EU, Hà Lan là thị trường NK tôm lớn thứ hai của Việt Nam sau Anh. Chín tháng đầu năm nay, XK tôm Việt Nam sang Hà Lan đạt 158,6 triệu USD, tăng 11,6%. Việt Nam là nguồn cung tôm lớn nhất cho Hà Lan, chiếm 37,6% tổng giá trị NK của thị trường này trong năm 2017.

Trong cơ cấu sản phẩm tôm Việt Nam XK sang Hà Lan, tôm chân trắng chiếm tỷ lệ cao nhất 86%, tiếp đó tôm sú chiếm 10% và tôm loại khác chiếm 4%. Hà Lan ngày càng có nhu cầu cao với các sản phẩm tôm chân trắng chế biến (HS 16) từ Việt Nam.

Tôm Việt Nam vẫn duy trì được những lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ lớn khác trên thị trường EU như Ấn Độ và Thái Lan. Hai đối thủ này của Việt Nam đang ngày càng giảm XK sang EU do vướng phải những vấn đề về đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng.

Ngày 17/10/2018, Ủy ban châu Âu đã thông qua việc đệ trình Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), chuẩn bị cho việc ký kết và hoàn tất tiến trình. Sau khi EVFTA có hiệu lực, Việt Nam sẽ được cắt giảm thuế NK tôm nguyên liệu và tôm chế biến vào thị trường này.

Đối với phân khúc người tiêu dùng, ngày càng có nhiều người châu Âu mua tôm ở siêu thị để chế biến ở nhà, thay vì ăn tôm tại các nhà hàng. Đây là lợi thế của tôm chân trắng vì tỷ trọng tôm chân trắng trên thị trường bán lẻ đang tăng.

Các nhà hàng châu Âu thường dùng tôm sú do hương vị thơm ngon và kích cỡ vượt trội nhưng khủng hoảng kinh tế đang khiến tôm chân trắng được ưa chuộng hơn. Tôm sú vẫn được ưa chuộng tại ở các nhà hàng cao cấp và ở miền nam châu Âu. Đây cũng là cơ hội cho DN nào có thể cung cấp tôm chân trắng cỡ lớn với giá thấp hơn tôm sú.

Đối với phân khúc chế biến, châu Âu ngày càng tăng nhu cầu với tôm hấp nguyên liệu phục vụ cho sản phẩm MAP (sản phẩm đóng gói khí quyển biến đổi).

Để thúc đẩy doanh số bán tôm sang EU, DN nên tăng số lượng trại nuôi, nhà máy được chứng nhận các biện pháp thực hành nuôi tốt, đảm bảo tiêu chuẩn môi trường, xã hội đồng thời tăng số lượng nhà máy được nâng cấp dây chuyền chế biến đáp ứng tiêu chuẩn bán lẻ của châu Âu.

Theo ITC, 8 tháng đầu năm 2018, NK tôm của EU đạt hơn 4 tỷ USD, giảm 2,8% so với cùng kỳ 2017. Tây Ban Nha và Pháp là 2 thị trường NK lớn nhất trong khối, lần lượt chiếm 18% và 16% tổng giá trị NK của toàn khối. Tây Ban Nha chủ yếu NK tôm chân trắng nguyên liệu từ Argentina và Ecuador để chế biến, đóng gói cho tiêu thụ trong nước và tái XK.

Kim Thu 

Theo Vasep